Przewodnik po Unii Europejskiej

Flaga Unii Europejskiej

Kształt i wygląd flagi to pomysł hiszpańskiego dyplomaty Salvadora de Madariaga y Rojo oraz francuskiego plastyka Arsena Heitza, którzy jesienią 1955 r. przedstawili projekt flagi Radzie Europy: dwanaście złotych gwiazd usytuowanych w miejscach godzin na tarczy zegara na lazurowym tle. Określono proporcje długości flagi do jej wysokości (3:2), promień gwiazdy na 1/18 wysokości i promień korony na 1/3 wysokości. Projekt flagi został zatwierdzony w czasie posiedzenia Rady Europy w Paryżu. Ta sama flaga Europy, dokładnie opisana symbolicznie, heraldycznie i geometrycznie, została przyjęta 21 kwietnia 1986 r. jako flaga Wspólnot Europejskich, a obecnie Unii Europejskiej.
Według oficjalnej wykładni dwanaście złotych gwiazd rozłożonych w okręgu na lazurowym tle symbolizuje solidarność i harmonię między narodami Europy. Liczba gwiazd nawiązuje do starożytnej symboliki liczby 12 oznaczającej doskonałość i całość, nie zależy natomiast od liczby krajów członkowskich, ponieważ w chwili przyjmowania flagi Rada Europy liczyła już 14 państw członkowskich. Liczba 12 jest także odpowiednikiem liczby miesięcy w roku, godzin na tarczy zegara, znaków zodiaku itd. Krąg zaś, w który gwiazdy zostały ułożone, jest między innymi symbolem jedności.

Instytucje w UE

Parlament Europejski
Rada UE – Prezydencja
Komisja Europejska
Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
Europejski Trybunał Obrachunkowy
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
Europejski Bank Centralny
Europejski Bank Inwestycyjny – Europejski Fundusz Inwestycyjny
Europejski Komitet Społeczno-Ekonomiczny
Komitet Regionów
Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich
Biuro Doboru Kadr Wspólnot Europejskich
Agencje
Instytut Studiów nad Bezpieczeństwem
Centrum Satelitarne
Europol
Eurojust

Parlament Europejski

Największy, wielonarodowy parlament na świecie. Reprezentuje 455 mln obywateli Unii w 25 krajach. Ma funkcję ustawodawczą i kontrolną wobec władzy wykonawczej. Jego uprawnienia są stopniowo powiększane; najpierw jego rolę wzmocnił Jednolity Akt Europejski, następnie Traktat z Maastricht i Traktat Amsterdamski.

Sesje plenarne odbywają się w Strasburgu, dodatkowe sesje i spotkania Komisji – w Brukseli. Sekretariat Generalny mieści się w Luksemburgu.

Kadencja parlamentu trwa 5 lat. 

Parlament Europejski składa się z 626 deputowanych. Przed 1 maja 2004 r. w Parlamencie Europejskim obserwatorami z Polski było 54 posłów Parlamentu RP. Podział miejsc jest proporcjonalny do liczby ludności. W skład wchodzą przedstawiciele wielu różnych partii, zrzeszonych w siedmiu większych frakcjach politycznych. Przed Parlamentem Przewodniczący Rady UE na początku kadencji przedstawia program, a na koniec – sprawozdanie. Przedkłada raport o wynikach każdego spotkania Rady Europejskiej. Ministrowie uczestniczą w ważnych debatach, poddają się przesłuchaniom i odpowiadają na interpelacje poselskie.

Parlament wypowiada się na temat programu Komisji, której członkowie regularnie pojawiają się w Parlamencie. Przewodniczący Komisji jest wybierany po konsultacji z parlamentem. Po przesłuchaniach kandydatów Parlament może przyjąć lub odrzucić komisarzy, których proponuje Przewodniczący (jedynie en gros – nie ma bowiem uprawnień do decydowania o poszczególnych komisarzach). Może też odwołać Komisję, uchwalając wotum nieufności większością dwóch trzecich głosów.

– spraw zagranicznych i bezpieczeństwa
– rolnictwa, rybołówstwa i rozwoju wsi
– budżetowej
– gospodarki, waluty i polityki przemysłowej
– energii, badań naukowych i technologii
– stosunków gospodarczych z zagranicą
– prawa i praw obywatelskich
– spraw socjalnych, zatrudnienia, środowiska pracy
– polityki regionalnej, zagospodarowania przestrzennego i stosunków z korporacjami regionalnymi i lokalnymi
– transportu i ruchu turystycznego
– problemów ekologicznych, ochrony zdrowia ludności i ochrony konsumentów
– młodzieży, kultury, oświaty i środków masowego przekazu
– rozwoju i współpracy
– swobód obywatelskich i spraw wewnętrznych
– kontroli budżetu
– instytucjonalnej
– regulaminowej, kontroli wyborów i zagadnień immunitetu
– praw kobiet
– petycji

W poszczególnych krajach znajdują się biura informacyjne Parlamentu

Biuro informacyjne Parlamentu Europejskiego
ul. Jasna 14/16A,
00-041 Warszawa
+48 / 22 / 595 24 70

epwarszawa@europarl.euopa.eu


Rada Europy

Jednolity Akt Europejski z 1986 r. wymieniał Radę Europejską w art. 2, określając bliżej tę instytucję – głównie jej skład: głowy państw i szefowie rządów państw członkowskich oraz przewodniczący Komisji Europejskiej. Cele Rady Europejskiej wymienia art. D Traktatu z Maastricht – Traktat o Unii Europejskiej Rada Europejska dostarcza Unii niezbędnych dla niej impulsów i ustala ogólne cele polityczne tego rozwoju

– określa polityczne wytyczne dla rozwoju Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (tzw. II Filar UE),
– zajmuje stanowisko w różnych sytuacjach kryzysowych wydając odpowiednie deklaracje
– nakreśla kierunek w kwestiach gospodarczych i społecznych.


Rada Unii Europejskiej

Rada UE to spotkania ministrów poszczególnych resortów państw członkowskich. – jako Rada Ogólna (ministrowie spraw zagranicznych), bądź Rada Specjalistyczna, tzw. branżowa. Ustanawia prawo w UE wraz z Parlamentem Europejskim, przyjmując akty prawne w formie:

– rozporządzeń (stosowane są bezpośrednio we wszystkich krajach członkowskich bez wpisywania ich do ustawodawstw narodowych);
– dyrektyw (zobowiązują państwa członkowskie do osiągnięcia wyznaczonego celu, pozostawiając im prawo wyboru formy i środków realizacji;
– decyzji (zobowiązanie konkretnego państwa, przedsiębiorstw, bądź osoby)
– zaleceń i opinii (nie są wiążące dla krajów członkowskich).

Radzie UE przewodniczy kolejno, co pół roku inne państwo członkowskie. 

Sekretariat Generalny – zatrudnia 2300 urzędników w biurze sekretarza generalnego, biurach prawnych i 10 dyrekcjach generalnych.

COREPER – Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich – ambasadorowie akredytowani w Brukseli. Przygotowują sesje ministerialne, nadzorują prace grup roboczych i komitetów, które analizują propozycje Komisji Europejskiej i sygnalizują ewentualne kwestie sporne.


Komisja Europejska

Jest to organ wykonawczy UE – składa się z 20 komisarzy. Większość z nich to politycy z 15 państw członkowskich. Kadencja Komisji trwa 5 lat. Komisja proponuje akty ustawodawcze, wydaje samodzielne akty prawne, czuwa nad przestrzeganiem prawa, zarządza budżetem i funduszami strukturalnymi. W Komisji pracuje 16 tys. ludzi. Jedna piąta personelu zajmuje się tłumaczeniami na 11 języków, obowiązujących w Unii.

Zadania Komisji Europejskiej:

– proponuje akty ustawodawcze – propozycje przedstawia Radzie Ministrów i Parlamentowi Europejskiemu
– wydaje samodzielne akty prawne (po zasięgnięciu opinii przez komitety doradcze bądź zarządzające, kontrolowane przez państwa członkowskie) – mogą być anulowane przez Radę Ministrów
– czuwa nad przestrzeganiem prawa Unii (może wszcząć działania prawne przeciw państwom członkowskim lub firmom; nakłada grzywny na osoby prawne lub fizyczne)
– wciela w życie politykę Unii (realizuje postanowienia Rady Ministrów)
– zarządza budżetem UE i funduszami strukturalnymi